Bắc Kinh vừa đơn phương cho phép cảnh sát biển chặn và lục soát tàu tại nhiều khu vực trên biển Đông.
Mới đây, tờ China Daily đưa tin cảnh sát biển tại tỉnh Hải Nam sẽ được trao quyền kiểm tra tàu nước ngoài tại biển Đông bắt đầu từ ngày 1.1.2013. Chưa hết, “nếu tàu nước ngoài hoặc thủy thủ đoàn vi phạm luật Trung Quốc, cảnh sát Hải Nam có quyền chiếm tàu hoặc tịch thu các hệ thống liên lạc trên tàu”, báo trên nêu rõ. Hành vi ngang ngược này của Trung Quốc lập tức bị dư luận quốc tế và khu vực chỉ trích dữ dội. Tờ Jakarta Post dẫn lời Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa tuyên bố: “Chúng tôi thấy động thái của Trung Quốc là không trung thực, giống như kiểm tra vùng biển, để dò xét phản ứng của các nước láng giềng”. Trước nhiều ý kiến phản đối, Tổng giám đốc Sở Ngoại vụ Hải Nam Ngô Thượng Tồn đứng ra giải thích rằng luật mới chỉ áp dụng đối với các hành động bất hợp pháp và khi tàu nước ngoài tiến vào khu vực 12 hải lý xung quanh các hòn đảo mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền. Ông Ngô tuyên bố luật mới áp dụng cho toàn bộ các hòn đảo rải rác tại biển Đông và khu vực xung quanh, bao gồm các đảo đang tranh chấp. Tuy nhiên, ông lại không giải thích được thế nào là hành động bất hợp pháp, dựa trên cơ sở luật quốc tế hay do Bắc Kinh đơn phương áp đặt. Vì thế, đây rõ ràng là một sự giải thích lấp liếm cho chính hành động phi pháp của Trung Quốc. Giới phân tích đánh giá động thái đầy gây hấn trên của tỉnh Hải Nam là một bước leo thang trong chiến lược kiểm soát hầu hết biển Đông.
 Trung Quốc chuẩn bị tăng cường thêm tàu mới cho hải giám - Ảnh: Cina.org.cn |
Liên quan đến vấn đề này, theo Reuters, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi ngày 30.11 cũng từ chối đưa ra thêm bất cứ giải thích nào ngoài tuyên bố các quốc gia có quyền tự do hàng hải tại khu vực biển Đông theo luật pháp quốc tế. Như vậy, Bắc Kinh một mặt tuyên bố tôn trọng quyền tự do hàng hải, mặt khác lại tự ban hành quyền kiểm soát phi pháp.
Cũng theo các điều luật sửa đổi được Hội đồng nhân dân tỉnh Hải Nam thông qua, Trung Quốc còn đẩy mạnh hoạt động tuần tra vùng biển xung quanh cái gọi là “TP.Tam Sa”. Ngoài ra, Giám đốc Ủy ban Các vấn đề lập pháp thuộc Hội đồng nhân dân Hải Nam Tất Chí Cường còn trắng trợn tuyên bố Bắc Kinh sẽ đẩy mạnh cả hoạt động tuần tra hải quân. Đồng thời, báo China Daily dẫn nguồn từ Lực lượng hải giám Trung Quốc cho biết họ sẽ sớm được bổ sung tàu mới để tuần tra biển Đông. Kể từ sau đại hội lần thứ 18 của Đảng Cộng sản, Bắc Kinh dường như đang đẩy mạnh các hành động phục vụ cho tuyên bố chủ quyền phi pháp trên biển Đông. Thời gian qua, Việt Nam cùng Philippines đều đã lên tiếng phản đối việc Trung Quốc in bản đồ “đường lưỡi bò” vào hộ chiếu mới của nước này.
Đáp lại hành động của Bắc Kinh, chính quyền Manila đã phản ứng hết sức gay gắt, cáo buộc rằng Trung Quốc đang cố ý làm leo thang căng thẳng trong khu vực. GMA dẫn lời trung tướng Juancho Sabban, Tư lệnh Lực lượng quân đội miền Tây Philippines, tuyên bố: “Điều này thật là quá đáng. Trong khi chúng tôi nỗ lực vận dụng mọi phương tiện hòa bình khác, đó (leo thang, gây căng thẳng - NV) lại là điều mà họ theo đuổi”. Đài ABS-CBN News dẫn lời Bộ Ngoại giao Philippines cảnh báo việc cảnh sát Hải Nam được trao quyền như trên đã “vi phạm nghiêm trọng” một loạt các luật lệ tại biển Đông.
Thụy Miên